Gửi bạn Longriver17: dù có thừa nhận hay không, tín ngưỡng hầu đồng vẫn tồn tại từ xưa đến nay trong dân gian, cũng như các tín ngưỡng khác vậy. Còn các công trình nghiên cứu khoa học về vấn đề này thì mình không dám chắc với bạn do phạm vi kiến thức còn hạn hẹp, và mình cũng không có ý định nghiên cứu quá sâu về vấn đề này. Mỗi người có một cách nhìn sự vật khác nhau. Mình nhìn hầu đồng dưới lăng kính văn hoá và nghệ thuật, trong khi bạn lại nhìn nó dưới góc độ tâm linh và khoa học, nên không đi đến một điểm chung. Đúng như bạn nói, ngôn ngữ có tính thói quen và phụ thuộc vào số đông người dùng. Chính vì thế mình mới nhắc tới xu hướng giữ nguyên từ gốc trong việc borrowing word ở các nước native-speaking nói chung và trên toàn thế giới nói chung. Điều này không phải bạn muốn, mình muốn là được, mà fai xét xem ai đang sử dụng nó, và tính phổ biến của nó thế nào. Về mặt này, mình tin rằng "hầu đồng" đang có một lợi thế, ít nhất là cho đến khi có một từ tiếng Anh tương đương có đủ khả năng thay thế và được những người sử dụng ngôn ngữ chấp nhận. Thân

Thứ nhất, đây là một bài viết trên Wikipedia, một collaborative platform. Coi lại trang history của nó mình thấy người tạo ra nó là một anh khanviet gì đó người Phi đang ở TPHCM. Với một diễn đàn mở như Wiki, việc dụng ngôn chưa chắc đã được thẩm định và đáng tin cậy. Hơn nữa, đây lại là một ý kiến khá phiến diện từ ngừoi tạo, có công trình khoa học nào cho thấy cái này là đồ made in Vietnam. Liệu TQ họ cũng có cái này? Thứ hai, sau khi dò lại các tài liệu tiếng Việt, mình thấy hầu như o có văn bản nào chứng nhận lên đồng là một hiện tượng hợp pháp, chưa nói tới là nghề. Gần đây có một số nhà ngoại cảm đã được cấp phép hành nghề, song thái độ của chính phủ đối với họat động này còn khá rụt rè và cảnh giác, như vậy thông tin tiếng Anh này liệu có đáng tin. Thứ ba: ngôn ngữ không phải như luật pháp. Với luật, nếu một người xin đổi tên, các văn bản sau phải ghi tên mới. Ngôn ngữ khác, dù bạn có nói lên đồng là một hiện tượng made in vn và cần có tên, chưa chắc người ta tin và dùng theo. Chưa kể việc nhà nước có chấp nhận nó hay o còn đang chưa thống nhất. Thứ tư: Vì hiện tượng này khó lý giải, có thể ngya cả tác gỉa viết bài cũng... không biết dùng từ gì cho phải, nên để nguyên như vậy kèm giải thích ra. Bạn cứ thử bưng nguyên cục lên đồng đi hỏi 10 anh thuộc 10 quốc tịch (biết tiếng Anh), tôi e là chưa tới 3 nguời hiểu nó là gì (ko kèm giải thích). ngôn ngữ có tính thói quen, chỉ khi đạt được một mức độ appreciation cao độ, nó mới được công nhận. Bạn dùng nó cũng không sao, xong nếu bạn cứ để y là lên đồng và không giải thích, e rằng người nhận văn bản (không biết tiếng Việt) sẽ phải kêu bạn dịch theo lối diễn giải. Tôi cũng muốn tiếng Việt có nhièu từ được để nguyên cho nó hay hay, nhưng muốn là một chuyện, được hay o là chuyện khác. Thứ năm: như tôi đã nói chữ phở có một syllable thôi, và họ đọc lớ đi là phơ hoặc phớ (gàn giống fur), còn cá ba sa thì agree là còn tranh chấp, song nó cũng ko đủ cơ sở để cả thế giới gọi nó là cá tra. Nhìn lại quá trình các từ được tiếng Anh loan i sì, bạn sẽ thấy là o đơn giản. Ngay như thành phố Napoli ở Ý khách người ta đi nườm nượp mà còn phải thành Naples nữa là. Muốn đựoc công nhận, hãy để thế giới biết mình đã. Cá nhân tôi vãn cho lên đồng là một họat động có phần mê tín nhiều hơn một kiểu khoa học. Tất nhiên đó là quan điểm của tôi thôi.

The Vietnamese government has legalized Len Dong since 1987 after having it deemed as superstitious activity at the beginning of the 1950s--> đây là 1 loại hình hoàn toàn hợp pháp. Khi nó đã là 1 thực thể văn hoá, thì nó mặc định là đã được công nhận, và có quyền có tên riêng, cho dù được biết đến nhiều hay ít, đơn giản bởi vì nó không giống bất kì loại hình nào khác. Còn trường hợp từ "Phở", xin thưa với bạn là không hề dễ phát âm. Dù chỉ có một âm tiết nhưng thanh hỏi của nó là một thách thức không nhỏ với người nước ngoài nếu muốn phát âm chính xác. Trường hợp cá ba sa lại khác, nó liên quan đến vấn đề tranh chấp thương mại mà mình không tiện đề cập ở đây. Mình tin rằng giữ nguyên tên gọi "lên đồng", tục lệ này sẽ gợi trí tò mò và mong muốn tìm hiểu của những người chưa biết đến hơn là dùng 1 cụm từ nào đó mang ý nghĩa giải thích. Rất cảm ơn bạn vì cuộc trò chuyện thú vị hôm nay. Nhờ đó mà mình có điều kiện tìm hiểu thêm về tín ngưỡng độc đáo này.

Thứ nhất. Nếu bạn có theo dõi, mình đã đưa ra 2 link từ trước là wikipedia và cabrillo.edu.Lên đồng is the ritual of spirit mediumship in connection with Đạo Mẫu (道母), a Vietnamese Mother Goddess religion. Những nhân vật nhập hồn vào các đồng cô, đồng cậu thường là các nhân vật anh hùng trong lịch sử Việt Nam như đức thánh Trần, và các thánh nhân như Chúa liễu hạnh. Thứ 2, đây là một nét văn hoá vì nó gắn liền với loại hình nghệ thuật hát chầu văn, và như bạn đọc trong bài viết vừa rồi, diễn xuất của các đồng cô, đồng cậu cũng không hề thua kém một loại hình sân khấu nào. Có thời gian lên đồng được cho là 1 hình thức mê tín dị đoan, nhưng đó chỉ là do sự lợi dụng lòng tin trong nhân dân của các đồng cô, đồng cậu để kiếm lời, chứ thực chất lên đồng không hề là 1 loại hình mê tín dị đoan

Xin đăng lại câu hỏi của bạn Longriver17: Longriver17 (2:05 pm) Q: @Shooter: Cảm ơn trang web của bạn. Song mình nghĩ thế này:1)Liệu đây có thể là một nét văn hóa độc chỉ VN có, hay một số nước ĐNA, thậm chí Âu cũng có? bài viết không đưa ra nhận định nào cho thấy cái này là của VN (?), nếu có hiện tượng trùng lắp văn hóa, hoặc gần trùng lắp, khả năng dùng một từ tiếng anh là rất cao A: 2)liệu có thể xem đay là nét văn hóa như bạn nói. Thậm chí state media còn xem đây là một hiện tượng mê tín, nhiều lần bắt các ông đồng bà cốt nữa mà. Mình o công nhận thì sao người nước ngoài có thể công nhận và xài theo từ của mình là 'len dong' được? 3) Hiện tượng này ngoài ngừoi Việt, liệu người nước ngoài có biết nhiều, hay chỉ một bộ phận n A: 4)Liệu phát âm của từ có đủ dễ với người nước ngoài? Từ phở được để i sì vì: độc đáo văn hóa, phổ biến nhiều người biết, được appreciate, phát âm tương đối dễ (họ đọc là phơ, hơi lơ lớ), ngay cả cá ba sa của mình xuất một năm hàng tấn tấn qua họ mà còn phải gọi là catfish, vì phát âm 'cá tra' ko đơn giản.